Η Αλεξάνδρα Βουτζουράκη είναι ηθοποιός, σκηνοθέτης, μεταφράστρια, θεατρολόγος και καθηγήτρια. Μετέφρασε, έκανε την θεατρική διασκευή και παίζει στην αναγεννησιακή κωμωδία του Λόπε ντε Βέγκα “Οι Τρελοί της Βαλένθια” που ανεβαίνει επετειακά στο Θέατρο Αθηναϊκή Σκηνή από την Παρασκευή 24 Μαΐου, μόνο για 9 παραστάσεις, με τρία διαφορετικά φινάλε, σε σκηνοθεσία Μιχάλη Καλαμπόκη.
Με αυτή την ευκαιρία την συναντήσαμε και συνομιλήσαμε μαζί της.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Μιλήστε μας για το έργο «Οι Τρελοί της Βαλένθια». Ποιο είναι το θέμα του;
Οι Τρελοί της Βαλένθια είναι μια αναγεννησιακή ισπανική κωμωδία του σημαντικότερου Ισπανού δραματουργού της περιόδου, Λόπε δε Βέγκα. Θέμα της είναι ο έρωτας ως μια μορφή τρέλας καθώς κυριεύει τους ανθρώπους και τους κάνει να φέρονται με τρόπο ξένο προς την ιδιοσυγκρασία τους.
Η υπόθεση αφορά δύο νέους ευγενείς, τον Φλοριάνο και την Εριφίλα, που καταλήγουν στο τρελοκομείο της Βαλένθια, ο ένας για να κρυφτεί καθώς έχει σκοτώσει έναν πρίγκιπα και η άλλη αφού εγκαταλείφθηκε γυμνή από έναν υπηρέτη της που την λήστεψε.
Οι δύο νέοι ερωτεύονται μεταξύ τους αλλά γεννάνε τον έρωτα και σε άλλους μέσα στο τρελοκομείο, τρελούς και λογικούς.
Έχετε κάνει την μετάφραση και διασκευή του έργου και παίζετε στην παράσταση. Ποιές προκλήσεις συναντήσατε;
Η μετάφραση του έργου ήταν σίγουρα μια πρόκληση λόγω τις ιδιαιτερότητας της γλώσσας και του ύφους, αλλά η διασκευή ήταν μια διασκεδαστική διαδικασία.
Το πιο ενδιαφέρον για μένα ήταν η ενσωμάτωση αποσπασμάτων από έργα του Σαίξπηρ καθώς οι δύο σπουδαίοι δραματουργοί, μολονότι έζησαν την ίδια περίοδο, δεν συναντήθηκαν ποτέ.
Η παράσταση ακολουθεί τους κώδικες της αμερικάνικης σλάπστικ κωμωδίας, η παρέμβαση στη γλώσσα του έργου ήταν τολμηρή. Ως ηθοποιός το να υπηρετείς μια κωμωδία με τόσο γρήγορους ρυθμούς, εναλλαγές και εξωστρέφεια απαιτεί μια εγρήγορση, αλλά ταυτόχρονα ισορροπία και έλεγχο που είναι πρόκληση μεν, εξαιρετικά δημιουργικό και αναζωογονητικό δε.
Μιλήστε μας για τον ρόλο σας, την Εριφίλα. Ποιος είναι ο χαρακτήρας της και τα κίνητρά της;
Η Εριφίλα είναι μια κοπέλα ευγενικής καταγωγής που προσποιείται την ερωτευμένη για να το σκάσει από το σπίτι της και γνωρίζει τελικά τον έρωτα μέσα σε ένα τρελοκομείο.
Είναι έξυπνη με χιούμορ, γνώσεις και πνεύμα αλλά ταυτόχρονα έχει μια εκρηκτική και παρορμητική ιδιοσυγκρασία, όπως λέει και η ίδια «ο θυμός μου φουντώνει σαν την πυρκαγιά».
Αυτό που κατευθύνει και ελέγχει τις πράξεις της είναι η επιθυμία της να ερωτευθεί και να μην υποταχθεί σε έναν γάμο χωρίς έρωτα.
Πώς γίνεται μία παράσταση να έχει τρία διαφορετικά φινάλε;
Η παράσταση παίζει με το ίδιο το θέατρο, τις συμβάσεις και τους κώδικές του. Τα τρία τέλη είναι ένα παιχνίδι που κλείνει το μάτι ακόμα μια φορά στις συμβάσεις του ελισαβετιανού θεάτρου που θέλει από τις κωμωδίες ένα φινάλε γάμων, χωρίς πολλές φορές να υπάρχει κάποια λογική ή ψυχολογική συνέπεια στο ζευγάρωμα των ηρώων και από τις τραγωδίες ένα αιματοβαμμένο φινάλε όπου όλοι οι κεντρικοί ήρωες καταλήγουν νεκροί επί σκηνής.
Είστε σκηνοθέτης, ηθοποιός, μεταφράστρια, θεατρολόγος και καθηγήτρια. Ποια από όλες θα θεωρούσατε κύρια ιδιότητά σας;
Δεν μπορώ να τις ξεχωρίσω και να τις ιεραρχήσω. Όλες μου αυτές οι ιδιότητες εμπεριέχονται σε μια ευρύτερη ομπρέλα που θα της έδινα τον τίτλο «τρελά ερωτευμένη με το θέατρο».
Η ζωή μου και ο χρόνος μου, επαγγελματικός και προσωπικός θα τολμούσα να πω, κυριαρχείται από το θέατρο και αυτό εκφράζεται ή -πιο σωστά- βρίσκει διέξοδο με διαφορετικές μορφές. Όλες μου είναι εξίσου σημαντικές και αλληλοσυμπληρώνουν η μια την άλλη.
Τι σημαίνει για εσάς το θέατρο;
Το θέατρο δεν είναι σίγουρα απλά ένα επάγγελμα. Απαιτεί από τους κοινωνούς του να είναι άνθρωποι με φαντασία, ενσυναίσθηση, γνώσεις, πολιτική και κοινωνική οντότητα, πάντα σε επαφή με το περιβάλλον, την κοινωνία, τον εαυτό τους και τους άλλους.
Το θέατρο με αναγκάζει να κινούμαι αέναα προς τα εμπρός, να εξελίσσομαι, να μαθαίνω, να παρατηρώ, να καταλαβαίνω και να σκέφτομαι. Με κάνει καλύτερο άνθρωπο, τόσο σε κοινωνικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο και γι’ αυτό νιώθω τυχερή που επέλεξα τον δρόμο του.
Γεννιέται ή γίνεται ο καλλιτέχνης;
Αυτό δεν μπορώ να το ξέρω… Σίγουρα νιώθεις το «κάλεσμα» σε πολύ νεαρή ηλικία και επίσης σίγουρα ο καλλιτέχνης λειτουργεί διαφορετικά από έναν άνθρωπο που δεν έχει αυτή την τάση.
Ο καλλιτέχνης είναι πιο ανοιχτός στα ερεθίσματα του περιβάλλοντος και έχει την ικανότητα να τα μεταφράζει σε μια άλλη γλώσσα είτε αυτή είναι μουσική είτε είναι ζωγραφική είτε είναι ποίηση είτε θέατρο.
Υπάρχουν άνθρωποι ή γεγονότα που σας έχουν βαθιά επηρεάσει;
Ναι, φυσικά! Δάσκαλοι, καθηγητές, σκηνοθέτες, ηθοποιοί που συνάντησα από την εποχή των σπουδών μου μέχρι και σήμερα με δίδαξαν και με διδάσκουν, με βοηθάνε να εξελίσσομαι ως καλλιτέχνης και ως άνθρωπος. Γεγονότα επίσης προσωπικά αλλά και κοινωνικά.
Πιστεύω στον ενεργό ρόλο του καλλιτέχνη στην κοινωνία και την επιδραστικότητα που μπορεί να έχει η Τέχνη σε αυτήν κι έτσι οι διεθνείς εξελίξεις, η μετατόπιση κοινωνικών θεσμών, τα στερεότυπα και πώς μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε και να τα αλλάξουμε μέσω της Τέχνης είναι βασικοί προβληματισμοί μου.
Το ταλέντο ή οι επιλογές καθορίζουν την εξέλιξη ενός καλλιτέχνη;
Σίγουρα το ταλέντο είναι μια ωραία βάση αλλά υπάρχουν πολλοί ταλαντούχοι καλλιτέχνες που δεν κατάφεραν να έχουν την πορεία που θα τους άξιζε. Επομένως οι επιλογές νομίζω πως είναι πιο καθοριστικές καθώς και οι τύχη, το να βρεθούν οι κατάλληλες ευκαιρίες και οι κατάλληλοι άνθρωποι στον δρόμο σου.
Τι σας εμπνέει στην τέχνη και στη ζωή;
Όλα μπορούν και γίνονται πηγή έμπνευσης: ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα, μια κουβέντα με έναν φίλο, ένα βιβλίο, μια ταινία, ένα τραγούδι αλλά και μια αδικία, ένας πόλεμος, ένα έγκλημα, οι τάσεις της εποχής όπως η έντονη προβολή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η μετατόπιση της κοινωνικής αναπαράστασης του φύλου και οι αναταράξεις που προκαλεί στην ελληνική κοινωνία. Όλα είναι τροφή της τέχνης κι όλα με εμπνέουν τόσο ως άνθρωπο.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΒΟΥΤΖΟΥΡΑΚΗ
Αριστούχος απόφοιτος του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ καθώς και του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του ίδιου τμήματος. Αριστούχος απόφοιτος του τμήματος Ψυχολογίας Παντείου Πανεπιστημίου. Αριστούχος απόφοιτος της δραματικής σχολής του Εθνικού θεάτρου. Διδάκτορας του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ως ηθοποιός, βοηθός σκηνοθέτη, σκηνοθέτης και μεταφράστρια έχει συνεργαστεί και συνεργάζεται από το 2004 με κρατικούς και ιδιωτικούς θιάσους (Εθνικό θέατρο, Θέατρο Τέχνης, Αθηναϊκή Σκηνή κ.α.). Ως θεατρολόγος δραστηριοποιείται την τελευταία δεκαετία στον τομέα της έρευνας του νεοελληνικού θεάτρου των αρχών του 20ου αιώνα με συμμετοχή σε διεθνή και πανελλήνια συνέδρια.
Διδάσκει στην Ανωτέρα Δραματική Σχολή Κάλβου- Καλαμπόκη «Αθηναϊκή Σκηνή» (από το 2007), στο τμήμα υποκριτικής του ΙΕΚ Όμηρος (από το 2019). Την ακαδημαϊκή χρονιά 2021- 2022 δίδαξε στο τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης ενώ από το 2022 διδάσκει στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ.
About Author
