Ο Δρ. Σωτήρης Δεσπότης μαζί με την Τάνια Σικελιανού μοιράζονται φέτος από κοινού την καλλιτεχνική διεύθυνση του Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου.
Ο ξεχωριστός αυτός καλλιτεχνικός θεσμός που μας φέρνει πιο κοντά στην ιδιαίτερη τέχνη της θρησκευτικής μουσικής, κλείνει φέτος τα 20 χρόνια του.
Μια χρονιά ορόσημο για την εξέλιξή του με επιρροές από τα 100 χρόνια Μικρασιατικού ξεριζωμού αλλά και τις απώλειες των μεγάλων καλλιτεχνών μας Μίκη Θεοδωράκη και Βαγγέλη Παπαθανασίου που δίνουν το έναυσμα για να θυμηθεί το κοινό το «φως» των δημιουργημάτων τους.
Με αυτή την ευκαιρία είχαμε μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση μαζί του.
Οι εκδηλώσεις του φεστιβάλ θα πραγματοποιηθούν στον υπαίθριο Χώρο του Ιερού Σπηλαίου της Αποκάλυψης από την 1η έως τις 5 Σεπτεμβρίου 2022. Το Φεστιβάλ διοργανώνεται από το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Πάτμου, σε συνδιοργάνωση με τη Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Πώς προσεγγίσατε ως καλλιτεχνικός διευθυντής και ποιο είναι το κύριο μέλημά σας για το 20ο Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου;
Φέτος συμπληρώνονται είκοσι χρόνια λειτουργίας του σημαντικού θεσμού Διεθνές Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής Πάτμου.
Το φετινό επετειακό αυτό γεγονός συμπίπτει με τα εκατό χρόνια από τον μικρασιατικό ξεριζωμό και τα διακόσια χρόνια από την εθνική μας παλιγγενεσία, γεγονότα που αποτελούν δύο ακόμη θεματικές ενότητες του φεστιβάλ. Το ταξίδι, επίσης, προς το αιώνιο φως των δημιουργών Μίκη Θεοδωράκη και Βαγγέλη Παπαθανασίου αποτελεί έναν ακόμη σταθμό του φεστιβάλ.
Τέσσερα γεγονότα, λοιπόν, βάση των οποίων δημιουργήθηκε το φετινό μουσικό πρόγραμμα. Προβολή και τιμή σε γεγονότα της ιστορίας μας, τονίζοντας με τον τρόπο αυτό την ταυτότητά μας.
Παράλληλα τονίσαμε και τον διεθνή χαρακτήρα του φεστιβάλ αφιερώνοντας την τελευταία συναυλία σε ερμηνευτικές καταθέσεις των σύγχρονων βιρτουόζων Brussilovsky και Dzenisenia.
Πώς συνδέεται η πνευματικότητα με τη μουσικότητα;
Ο ήχος πορεύεται με την ιστορία του κάθε ανθρώπου. Από τη γέννησή του μέχρι και το φευγιό του.
Τα μουσικά ερεθίσματα και οι επιλογές των μουσικών ταυτοτήτων στην καθημερινότητά του είναι αυτά που θα διαμορφώσουν σε ένα μεγάλο μέρος την αισθητική της εν-συναίσθησής του. Στοιχείο άρρηκτα συνυφασμένο με την έννοια της πνευματικότητας του ατόμου.
Ας θυμηθούμε τη σημασία που είχε η μουσική στον αρχαιοελληνικό πολιτισμό και στο Βυζάντιο. Είμαστε ό,τι τρώμε, ό,τι ακούμε, ό,τι διαβάζουμε, ό,τι ονειρευόμαστε ως στόχους ζωής.
Πώς διαμορφώθηκε η μουσική σας πορεία;
Στις κασσέτες και στους ψηφιακούς δίσκους κλασσικής μουσικής που οι γονείς μου κατά καιρούς μου δώριζαν βρίσκεται η αρχή του μουσικού μου ταξιδιού. Στη συνέχεια ως ακροατής του Τρίτου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας είχα την ευκαιρία να διευρύνω την ηχοπαλέτα των ακροαμάτων μου.
Η φοίτηση στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου και οι ωδειακές σπουδές κοντά σε μεγάλους μέντορες της μουσικής επιστήμης και τέχνης μου έδωσαν στέρεες βάσεις για να ξεκινήσω την προσωπική μου έρευνα στο μουσικό υλικό.
Ολοκληρώνοντας τις πανεπιστημιακές μου σπουδές είχαν την ιδιαίτερη τιμή να λάβω υποτροφία από το Ωνάσειο Ίδρυμα για μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στη Βιέννη. Εκεί γνώρισα έναν άλλο τρόπο προσέγγισης της μουσικής ως ήχο, ως ιστορία, ως γλώσσα γραφής και επικοινωνίας.
Υπήρξαν κάποια κομβικά σημεία που θεωρείτε ιδιαίτερα σημαντικά για την εξέλιξή σας;
Η φοίτησή μου στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου, οι σπουδές μου στο Innsbruck και στη Βιέννη, οι παρουσιάσεις έργων μου στην Ελλάδα (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Τρίτο Πρόγραμμα Ελληνικής Ραδιοφωνίας, Βασιλικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος και αλλού) και στο εξωτερικό (χαρακτηριστικά αναφέρω Η.Π.Α., Ολλανδία, Αυστρία, Αγγλία, Ρουμανία, Σλοβακία).
Επίσης, η συγγραφή τεσσάρων βιβλίων σε γνωστικά αντικείμενα της επιστήμης μου και η ποιητική συλλογή μου που εκδόθηκε το 2019.
Υπήρξαν κάποιοι άνθρωποι που σας επηρέασαν βαθιά;
Ο Λυκούργος Αγγελόπουλος, δάσκαλός μου στην ψαλτική, ο Θεόδωρος Αντωνίου, δάσκαλός μου στη σύνθεση, ο Erich Urbanner, καθηγητής μου στις μεταπτυχιακές σπουδές σύνθεσης στη Βιέννη και ο επιβλέπων καθηγητής του διδακτορικού μου Christian Hannick μου δίδαξαν να σέβομαι και να αφουγκράζομαι τον ήχο ως δημιουργία και έκφραση ψυχικών βιωμάτων.
Τι σημαίνει για εσάς μουσική;
Φως ήχων και λέξεων!
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΩΤΗΡΗΣ ΔΕΣΠΟΤΗΣ
Ο Σωτήριος Κ. Δεσπότης γεννήθηκε στα Ιωάννινα τo 1977. Είναι αριστούχος απόφοιτος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου και κάτοχος όλων των πτυχίων ανωτέρων θεωρητικών, διπλωματούχος Βυζαντινής Μουσικής (τάξη Λυκούργου Αγγελόπουλου και Ιωάννη Αρβανίτη) και διπλωματούχος Σύνθεσης (τάξη Θεόδωρου Αντωνίου). Ως υπότροφος του Δήμου Ιωαννιτών (2002-2004), του Ιδρύματος Ωνάση (2004-2008) και κάτοχος χρηματικού βραβείου σπουδών από το Ίδρυμα Λεβέντη (Παρίσι) πραγματοποίησε πτυχιακές, μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στην Αυστρία.
Είναι διδάκτωρ μουσικολογίας του Πανεπιστημίου της Βιέννης. Παράλληλα σπούδασε: ανώτερα θεωρητικά στο ινστιτούτο μουσικολογίας του Πανεπιστημίου της Βιέννης, ανώτερα θεωρητικά και σύνθεση στο Κρατικό Κονσερβατόριο του Ίννσμπρουκ και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών στη σύνθεση από το Πανεπιστήμιο για τη μουσική και τις παραστατικές τέχνες της Βιέννης (τάξη Erich Urbanner). Όλες τις σπουδές του τις ολοκλήρωσε με έπαινο.
Έχει συγγράψει τρεις μονογραφίες σε γνωστικά αντικείμενα της ελληνικής ψαλτικής τέχνης και έχει λάβει μέρος με ανακοινώσεις σε διεθνή μουσικολογικά συνέδρια και σεμινάρια. Μελέτες του έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά διεθνών συνεδρίων.
Συνθετικές του δημιουργίες έχουν παρουσιαστεί στην Ελλάδα, στην Αυστρία, στις ΗΠΑ, στη Ρουμανία και στην Αγγλία, σε σημαντικούς θεσμούς όπως: διεθνές φεστιβάλ σύγχρονης μουσικής SoundNow στην Ατλάντα των ΗΠΑ, Georgia State University (USA), Musikverein Βιέννης, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Βασιλικό θέατρο Θεσσαλονίκης, Τρίτο πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, κ.α. Το 2015 κυκλοφόρησε με τίτλο Echomonologues από τις εκδόσεις Subways Music ψηφιακός δίσκος με έργα του.
Δίδαξε και διδάσκει σε όλες τις βαθμίδες της δημόσιας εκπαίδευσης καθώς και σε ιδιωτικά μουσικά εκπαιδευτήρια.
Αποτελεί μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών.
Τον Απρίλιο του 2019 εκδόθηκε στη Θεσσαλονίκη η ποιητική του συλλογή: Περιπατητικός μονόλογος, από τις Εκδόσεις Κυριακίδη.
About Author
