Ο Γαβριήλ Παγώνης είναι εικαστικός, δημιουργός κόμικς και εκπαιδευτικός. Την ευκαιρία να τον συναντήσουμε και να συνομιλήσουμε μαζί του μας έδωσε η έκθεση «Πώς είναι από μέσα – Αποτυπώσεις της εσωτερικής εμπειρίας σε κόμικς», που διοργάνωσε στο Κατάλυμα της Γαλλίας στη Ρόδο από 14 έως 19 Απριλίου το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων & Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας «Δίοδος» στη Ρόδο.
Με διεισδυτικότητα και γλυκόπικρο χιούμορ παρουσιάζει στα έργα του όλα όσα περίεργα και απρόβλεπτα συμβαίνουν μέσα μας. Πώς μεγαλώνουμε, πώς επικοινωνούμε με τους άλλους και με τον εαυτό μας, πώς αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα εκ των έσω.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Γιατί όλοι αγαπάμε τα κόμικς;
Είναι ένα μέσο αφήγησης που η γλώσσα του είναι άμεση και προσβάσιμη από όλους σχεδόν. Επίσης, τα συναντάμε, συνήθως, σε τρυφερή ηλικία και τα συνδυάζουμε με την ανεμελιά και τη φαντασία.
Πείτε μας μερικά πράγματα για εσάς, ώστε να σας γνωρίσουμε καλύτερα.
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα. Από μικρός ρουφούσα εικόνες και ρυθμούς από το περιβάλλον μου. Η ζωγραφική είναι ο κυριότερος τρόπος εξωτερίκευσης της εντύπωσής μου από αυτόν τον κόσμο, άλλα και ο τρόπος σκέψης μου.
Απολαμβάνω επίσης πάρα πολύ το παράλογο στην τέχνη και την παρέα, σε αντίθεση με την ζωή όπως διαμορφώνεται στην χώρα μας. Εργάζομαι μέσα μου για την αλήθεια μου και την αυθεντικότητά μου, με ποικίλα αποτελέσματα.
Πώς μπήκαν τα κόμικς στη ζωή σας;
Ο έρωτας με τα κόμικς άρχισε στο δημοτικό με τα γνωστά, για τη γενιά μου, Μίκυ, Λούκυ Λουκ, Βαβούρα, Μπλεκ κλπ. αναζωπυρώθηκε στο γυμνάσιο με τα αμερικάνικα σουπερηρωικά με τα μπράτσα και τον δυναμισμό τους κι έπειτα με τα ευρωπαϊκά και τα ανεξάρτητα αμερικάνικα, πλέον είμαστε παντρεμένοι με παιδιά.
Βάλτε μας λίγο στο παρασκήνιο της δουλειάς σας. Πώς έρχεται η έμπνευση; Γεννιέται μία μικρή ιστορία στο μυαλό σας ή προηγούνται οι εικόνες;
Μπορώ να πω ότι συνήθως πάνε κάπως μαζί. Θα με απασχολεί κάποιο θέμα και ενώ θα σκέφτομαι πώς να το εκφράσω με λόγια, θα μου δημιουργούνται οι εικόνες την ίδια στιγμή. Μπορεί άλλοτε να έρχονται πρώτα οι εικόνες και να χρειαστεί να τις πλαισιώσω με λόγια. Όπως και να’χει είναι μια ρευστή διαδικασία που αφήνομαι να με πάει ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι το ίδιο έκπληξη και ενδιαφέρον για μένα όσο και για τον αναγνώστη.
Εκτός από ζωγράφος είστε και εκπαιδευτικός. Με ποιο τρόπο τα κόμικς είναι χρήσιμα στην εκπαίδευση;
Το σκίτσο είναι ο πιο άμεσος τρόπος επικοινωνίας για αυτά που θέλω να πω στα παιδιά, στην τάξη. Με διευκολύνει ως έκφραση στις μικρές ειδικά ηλικίες ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί και ως μέσο διασκέδασής μας στο μάθημα.
Πώς προέκυψε η έκθεση «Πώς είναι από μέσα» στο Κατάλυμα της Γαλλίας στη Ρόδο;
Ήταν ιδέα του Σπύρου Στογιάννη που παρακολουθούσε τη δουλειά μου και έκρινε ότι θα ταίριαζε το περιεχόμενο των ιστοριών με τα θέματα που ασχολείται η Δίοδος, όπου και συμφώνησα. Τον ευχαριστώ απεριόριστα για αυτό, χωρίς το τρέξιμο και τη φροντίδα του δεν θα υπήρχε η έκθεση. Εξαίρετος νέος.
Με ποια αφορμή και με ποια διάθεση φτιάχτηκαν τα συγκεκριμένα έργα;
Είναι η φυσική συνέχεια των μικρών αφηγήσεων που φτιάχνω για την Εφημερίδα των Συντακτών αρκετά χρόνια τώρα. Ιστορίες σε μικρό φορμάτ 6 καρέ που αρχικά είχαν να κάνουν με καταστάσεις που με απασχολούσαν στον εξωτερικό κόσμο. Σιγά σιγά, ενισχυμένες από την εμπειρία μου στην ψυχοθεραπεία, αυτές οι ιστορίες αφορούσαν ολοένα και περισσότερο το εσωτερικό μου βίωμα και απευθείας τα συναισθήματά μου.
Πώς επιλέξατε τον συνδυασμό του κίτρινου με το μαύρο;
Καθώς οι ιστορίες άλλαζαν ύφος, ήταν κάτι τυχαίο κατά την τεχνική διαδικασία που ταίριαξε κι έμεινε.
Τι σημαίνει για εσάς η ζωγραφική;
Η ζωγραφική είναι ο πιο άμεσος τρόπος επαφής με τον βαθύτερο εαυτό μου. Ξεκίνησε ως η προσωπική μου ψυχαγωγία κι απόλαυση. Αρκετά πιο μετά, από τα ακαδημαϊκά χρόνια κι έπειτα, έγινε η προσωπική μου τυραννία και τα τελευταία επιστρέφω με συγκίνηση σιγά-σιγά πάλι στην απόλαυση ως προτεραιότητα.
Ποιος είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη στην κοινωνία;
Ο καλλιτέχνης είναι εκείνο το μέλος της κοινωνίας που έχει ευκολότερη πρόσβαση στο συναισθηματικό του κόσμο, αλλά και ο συναισθηματικός κόσμος του σε αυτόν. Έχει οπότε, επιτακτική ανάγκη να εκφράζει, μέσω του καλλιτεχνικού μέσου που έχει βρει πιο φυσικό, αυτά που υπαγορεύει το κέντρο του, όσο πιο αυθεντικά μπορεί. Δεν έχει καμία άλλη υποχρέωση σε κανέναν.
Η κοινωνία, από την άλλη, έχει τη δυνατότητα, συνδιαλεγόμενη με το εκάστοτε καλλιτεχνικό έργο, να επεξεργαστεί την ιδέα και αίσθηση του εαυτού της στο κάθε τώρα. Έτσι μέσα από αυτή τη διαδικασία να βρει παρηγοριά αλλά και νέες λύσεις, να αναπτυχθεί και να ευδοκιμήσει.
About Author
