Ο Ηλίας Μπουργιώτης γυρίζει εδώ και χρόνια την Ελλάδα με μία κάμερα στο χέρι, φωτογραφίζοντας από ανθρώπους, τοπία, πανηγύρια μέχρι και κινηματογραφικά γυρίσματα.
Είναι ο άνθρωπος που φωτογράφησε για τελευταία φορά τον Θόδωρο Αγγελόπουλο τη μοιραία νύχτα στο Κερατσίνι, λίγα μόλις λεπτά πριν συμβεί το μοιραίο ατύχημα που στέρησε τη ζωή του μεγάλου έλληνα σκηνοθέτη. Εμπειρία ζωής γι’ αυτόν η φωτογράφηση του backstage των τριών τελευταίων ταινιών του Αγγελόπουλου, καθώς και αυτό το τελευταίο πορτρέτο που έμελλε να του κάνει πριν ο σκηνοθέτης περάσει στην αιωνιότητα.
Η έκθεση φωτογραφίας του Ηλία Μπουργιώτη “Το βλέμμα της αιωνιότητας” παρουσιάζεται στο Νεστορίδειο Μέλαθρο από 12-26/5 στα πλαίσια του αφιερώματος στον Θόδωρο Αγγελόπουλο στη Ρόδο που συνδιοργανώνουν το «Μουσείο Νεοελληνικής Τέχνης Δήμου Ρόδου», ο Όμιλος «CINE-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ για τον οπτικοακουστικό εγγραμματισμό» και οι εκδόσεις «Kasseris Publications» και μας έδωσε την ευκαιρία και τη χαρά να συνομιλήσουμε μαζί του.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
“Εννέα ετών έπιασα πρώτη φορά φωτογραφική μηχανή με σκοπό να βγάλω κάποιες αναμνηστικές φωτογραφίες. Με την πάροδο των χρόνων συνειδητοποίησα ότι ο φωτογραφικός κόσμος δεν είναι ο ίδιος με τον πραγματικό. Η περιέργεια και η επιμονή μου με έσπρωχναν όλο και μακρύτερα. Η δημιουργική μου ανάγκη δεν σταμάτησε ποτέ. Δεν μπορώ να προσδιορίσω ακριβώς μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή ή έναν μόνο λόγο που με οδήγησε στη φωτογραφία. Συνέχισα να φωτογραφίζω έκτοτε απλώς γιατί δεν μπορούσα να κάνω αλλιώς.
Πρωτοείδα ταινίες του Αγγελόπουλου τη δεκαετία του ’70. Η πολιτική και ιστορική διάσταση των θεμάτων του όπως εκφραζόταν με τον ποιητικό του τρόπο, με αυτά τα πλάνα, τη φωτογραφία και τη μουσική ακόμη, με συγκίνησε από την αρχή.
Ταξίδεψα σε όλη την ηπειρωτική και νησιωτική Ελλάδα, από τα μέσα της δεκαετίας του’80 και για επτά χρόνια, θέλοντας να γνωρίσω την Ελλάδα μέσα από την καθημερινότητά της, τα ήθη και τα έθιμα. Δεν με ενδιέφερε η καταγραφή των εθίμων αλλά η παρατήρηση της αλληλεπίδρασης των ανθρώπων σε όλες τις εκδηλώσεις. Ο καρπός αυτών των ταξιδιών ήταν το πρώτο μου βιβλίο με τίτλο Αθέατη Ελλάδα. Όσα είδα και έζησα μου έδειξαν μια Ελλάδα που λίγο-λίγο άλλαζε και χανόταν, το έβλεπα καθώς επέστρεφα στον ίδιο τόπο πολλές φορές. Ζούσα, λοιπόν, από κοντά όλα αυτά που έβλεπα να υπάρχουν και στις ταινίες του Αγγελόπουλου.
Η πρώτη συνάντησή μας έγινε στη λίμνη Κερκίνη. Με ρώτησε γιατί θέλω να φωτογραφίσω. Του έδωσα τότε και ξεφύλλισε το βιβλίο μου Αθέατη Ελλάδα. Με κοίταξε, το χαμόγελό του με καλωσόρισε. Και το ταξίδι συνεχίστηκε… έως το τελευταίο πορτρέτο που του έκανα εκείνο το εφιαλτικό βράδυ στο Κερατσίνι λίγα λεπτά πριν το μοιραίο, στην ανολοκλήρωτη ταινία του Η Άλλη Θάλασσα. Αυτό το πορτρέτο έδωσε και τον τίτλο στο βιβλίο μου, Το Βλέμμα της Αιωνιότητας (The Gaze of Eternity). Τον φωτογράφιζα πάντοτε όταν ήταν μόνος, απορροφημένος σε σκέψεις, κάθε φορά που είχα την ευκαιρία. Ποτέ δεν πίστευα ότι θα μπορούσε να συμβεί κάτι τόσο τραγικό, δεν φαντάστηκα ότι αυτό το πορτέτο θα ήταν το τελευταίο. Τα πιο χαρακτηριστικά πράγματα που ανακαλώ στη μνήμη μου από τον Αγγελόπουλο είναι η φωνή του, ο αργός τρόπος ομιλίας του, οι αδιάκοπες χειρονομίες και η απίστευτη μεταδοτικότητα του οράματός του, τόσο στους ηθοποιούς όσο και στο συνεργείο.
Η Φωτογραφία για μένα είναι ο τρόπος να βλέπω τη δική μου πραγματικότητα, ο τρόπος που εκφράζομαι και ζω, είναι το αγαπημένο παιδικό παιχνίδι που δεν θα αποχωριστώ ποτέ μεγαλώνοντας, είναι το ασταμάτητο ταξίδι μέσα στον κόσμο”.
Ηλίας Μπουργιώτης
Ηλίας Μπουργιώτης
Ο Ηλίας Μπουργιώτης (www.iliasbourgiotis.com) γεννήθηκε στην Αθήνα. Συνεργάζεται ως freelance φωτογράφος με περιοδικά και εφημερίδες. Έργα του έχουν παρουσιαστεί σε ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε Μουσεία, Galleries, Φεστιβάλ Φωτογραφίας τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό (ΗΠΑ, Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία, Βέλγιο, Φιλανδία, Ελβετία, Δανία, Σλοβακία, Κροατία, κ.ά.). Φωτογραφίες του υπάρχουν στις συλλογές του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, στο Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, στο Μουσείο Μπενάκη και σε ιδιωτικές συλλογές.
Ατομική Βιβλιογραφία
Το Βλέμμα της Αιωνιότητας, εκδόσεις Τόπος, Αθήνα 2022 (2η έκδοση)
Εγώ, το δέντρο, εκδόσεις Τόπος, Αθήνα 2021
Το Βλέμμα της Αιωνιότητας, εκδόσεις Τόπος, Αθήνα 2015
Athens Classic Marathon, εκδόσεις Τόπος, Αθήνα 2010
Spectators, εκδόσεις Greekworks.com, Nέα Υόρκη, ΗΠΑ 2006
Περίπατος στην Αθήνα, εκδόσεις Βέργας, Αθήνα 2004
Street Food, εκδόσεις Μοτίβο, Αθήνα 2004
Street Music, εκδόσεις Μοτίβο, Αθήνα 2004
Ευρωπαϊκός Νότος, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2002
Νεώριον-Ναυπηγεία Σύρου, εκδόσεις Κ.Ε.Κ. Νεωρίου Σύρου, Αθήνα 1997
Αθέατη Ελλάδα, εκδόσεις Βιβλιοσυνεργατική, Αθήνα 1996