Η Κατερίνα Βασιλοπούλου-Σπίθα με το βιβλίο της «ASTANGA YOGA: Ταξίδι Επιστροφής στην Ισορροπία» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Αρχέτυπο αντλεί από τη μεγάλη δεξαμενή σοφίας της αρχαίας ινδικής σκέψης και μάς παρουσιάζει σε σύγχρονη, καταληπτή μορφή την οκταπλή γιόγκα (astanga yoga) του σοφού Ινδού δασκάλου Πατάντζαλι, όπως αποτυπώθηκε στο θεμελιώδες για το σύστημα της Γιόγκα (Yoga Darshana) έργο της Γιόγκα Σούτρα.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Ποια είναι η ισορροπία από την οποία λοξοδρομήσαμε και μπορούμε να την ξαναβρούμε σύμφωνα με το βιβλίο σας «Ταξίδι Επιστροφής στην Ισορροπία»;
Δεν θα έλεγα πως «λοξοδρομήσαμε». Η λέξη υποδηλώνει πως αλλάξαμε πορεία έχοντας βρεθεί σε ισορροπία, πράγμα το οποίο δεν ισχύει σύμφωνα με τη φιλοσοφία της γιόγκα. Γεννιόμαστε, βρίσκουμε το έργο της Γιόγκα Σούτρα, αγνοώντας πόσο ισορροπημένοι είμαστε εν γένει στη ψυχή μας.
Οπότε, το θέμα δεν είναι τόσο να ξαναβρούμε την ισορροπία που είχαμε όσο να ανακαλύψουμε το είδος της ισορροπίας του οποίου δεν έχουμε καμία απολύτως προηγούμενη γνώση, αφού ξεπερνά όποιο άλλο έχουμε βρει έως τώρα. Κατακτώντας το, δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουν να αλλάζουν οι ισορροπίες στη ζωή μας αλλά πως θα αναγνωρίζουμε ότι στην πραγματικότητα, στη ψυχή μας θα συνεχίζουμε να παραμένουμε ακέραιοι και ακλόνητοι.
Όσο πιο εδραιωμένη θα γίνεται η εμπειρία της γνώσης αυτής μας της σταθερότητας τόσο πιο έτοιμοι θα είμαστε να ισορροπήσουμε μπροστά στις φυσικές, εσωτερικές (του σώματος και του νου μας) και εξωτερικές αναταράξεις.
Με ποιούς τρόπους η Astanga Yoga μας βοηθάει να επανέλθουμε σε αυτή;
Η astanga yoga (οκταπλή γιόγκα) του αρχαίου Ινδού δασκάλου Πατάντζαλι μας δίνει το βασικό εγχειρίδιο. Αποτελεί δηλαδή τον πρακτικό πλοηγό που θα μας οδηγήσει στο ταξίδι προς την εσωτερική ισορροπία μεθοδικά και στοχευμένα ώστε να μην χάνουμε την κατεύθυνση την οποία θα πρέπει να ακολουθήσουμε για να το ολοκληρώσουμε.
Μέσα από τα οκτώ της σημεία μάς μαθαίνει την αξία που έχει η τήρηση συγκεκριμένων κανόνων (yamas-niyamas) για την κοινωνική και ατομική μας ευημερία, η διατήρηση μιας σταθερής θέσης η οποία θα μας επιτρέπει να ισορροπούμε, ελέγχοντας ενεργειακά το σώμα και τον νου μας (asana, pranayama, pratyahara) καθώς και μια σειρά τεχνικές συγκέντρωσης του νου που στοχεύουν να εξασφαλίσουν τη θέα της μεγαλύτερης εικόνας που κρύβεται πίσω τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε με τον νου τον κόσμο και τον εαυτό μας.
Πώς αποφασίσατε να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Η απόφαση να γράψεις ένα βιβλίο δεν είναι κατ’εμέ ένα δέντρο που ξεπετάγεται έτοιμο, ψηλό, στιβαρό και γεμάτο καρπούς, μεμιάς από μέσα σου. Απαιτεί πρώτα κατάλληλη σπορά.
Ο σπόρος της δικής μου απόφασης φυτεύεται το 2015 όταν πέφτει στα χέρια μου το βιβλίο του B.K.S Iyengar “Φως στη Γιόγκα Σούτρα του Πατάντζαλι” το οποίο ξεδιπλώνει με την περιγραφική του γλώσσα πτυχές μιας φιλοσοφίας τόσο αρχαίας όσο και σύγχρονης ταυτόχρονα.
Το ερώτημα του πώς συνδιαλέγεται ένα αρχαίο φιλοσοφικό κείμενο, όπως αυτό της astanga yoga, με άλλες αρχαίες φιλοσοφίες (όπως είναι η αρχαία ελληνική) αλλά και με σύγχρονες ιδέες σε ένα περιβάλλον τόσο μεγάλων αντιθέσεων και αντιπαραθέσεων, όπως είναι το σημερινό, με εμπνέει να ξεκινήσω τη μελέτη και το γράψιμο μου πάνω στο έργο.
Ποιο συναίσθημα κυριαρχούσε μέσα σας καθώς το γράφατε;
Από την μια μεριά, ο ενθουσιασμός να δω πού θα με πάει γράφοντας η σκέψη και από την άλλη, η αυτοσυγκράτηση που πρέπει να κυριαρχήσει όταν το έργο σου υπηρετεί ένα άλλο έργο.
Σε ποιούς απευθύνεστε;
Σε όλους όσους δεν παύουν να προβληματίζονται για τον κόσμο και τον εαυτό τους.
Μιλήστε μας λίγο για το δικό σας ταξίδι. Πώς μπήκε η γιόγκα στη ζωή σας και τι ήταν αυτό που σας τράβηξε σε αυτήν;
Το ταξίδι μου στη γιόγκα ξεκίνησε το 2009 από απλή περιέργεια σε μία yoga shala κοντά στο σπίτι μου. Το πρώτο μου μάθημα, παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισα σωματικά και νοητικά, υπήρξε πραγματικός καταλύτης στη θέση που θα είχε η γιόγκα στο εξής στη ζωή μου.
Μέσα από την έμφαση της στον ρόλο της αναπνοής ως μέσο ελέγχου και ανάπαυσης του νου «ακούμπησε» πάνω σε πολλές ερωτήσεις και σκέψεις που είχα ήδη στο μυαλό μου σχετικά με τη σχέση σώματος και νου.
Συνδέονται με κάποιον τρόπο οι σπουδές σας στην αρχαιολογία με την αγάπη σας για τα αρχαία ινδικά κείμενα;
Νομίζω πως τίποτα δεν είναι τυχαίο. Τις σπουδές μας κουβαλάμε σε ό,τι κάνουμε, είτε το αντιλαμβανόμαστε είτε όχι. Οπότε, στη δική μου περίπτωση το ενδιαφέρον μου για τα αρχαία ινδικά κείμενα έχει σίγουρα σχέση με την αγάπη μου για το αρχαίο και την αποτίμησή του στο σήμερα.
Υπήρξαν στη ζωή σας άνθρωποι ή γεγονότα που σας έχουν βαθιά επηρεάσει;
Δεν θα εστίαζα σε ανθρώπους ή γεγονότα. Είναι οι εμπειρίες από την σύνδεσή μας μαζί τους που πραγματικά μας επηρεάζουν και ενδεχομένως μας αλλάζουν.
Η εμπειρία της διαμονής μου για πολλά χρόνια, αν και παιδί της πόλης, στο νησί της Ζακύνθου όπως και οι εμπειρίες των εκπαιδευτικών ταξιδιών μου εντός και εκτός Ελλάδος έχουν λειτουργήσει ως μεγάλα «σχολεία» για μένα.
Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το μεγαλύτερο όφελος που μπορεί να προσφέρει η astanga yoga σαν φιλοσοφικό σύστημα στον σύγχρονο κόσμο;
Θα ακουστεί ίσως λίγο βαρύγδουπο αλλά θα πω η αφύπνιση. Και με τον όρο εδώ δεν εννοώ απαραίτητα την υπέρτατη διαφώτιση αλλά τα μικρά, ανεπαίσθητα πολλές φορές εσωτερικά «ξυπνήματα» που προηγούνται και μπορούν να μας «σηκώσουν» ενεργειακά από το χάος, τη βία και την ανισότητα της εποχής που ζούμε και συνιστά τον αληθινό μας ύπνο ως ανθρωπότητα.
Η astanga yoga είναι η αρχαία τεχνολογία που μας βοηθά να προχωρήσουμε στα ξυπνήματά μας και να δημιουργήσουμε τον κόσμο που θέλουμε να αντικρύσουμε καθώς ανοίγουμε τα μάτια.
Τι μας κάνει δυστυχισμένους και πώς θα μπορούσαμε να το αλλάξουμε;
Τα πολλά και διαφορετικά πράγματα από τα οποία εξαρτάται η ευτυχία μας και δεν είναι στον έλεγχο μας να τα εξασφαλίσουμε, όπως είναι, για παράδειγμα, ένα σταθερά υψηλό εισόδημα, ένα πολύ ευνοϊκό εργασιακό περιβάλλον, μια παντοτινή φιλία, ένας αμοιβαίος έρωτας, ένα «υπάκουο» σύμφωνα με τις δικές μας επιθυμίες παιδί.
Θεωρώ πως είναι η αδυναμία να απλοποιήσουμε την ευτυχία που ευθύνεται για τη δυστυχία μας. Όχι πως είναι εύκολο να το κάνουμε. Η απλοποίηση προϋποθέτει μια διαδικασία νοητικής και συναισθηματικής ωρίμανσης, αρκετά σύνθετης και απαιτητικής.
Είναι ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζουμε ως σύγχρονοι άνθρωποι. Απολαμβάνουμε τόσα πολλά που μας κάνουν ευτυχισμένους, δεν γνωρίζουμε όμως τι πραγματικά χρειαζόμαστε για να παραμείνουμε.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ-ΣΠΙΘΑ
Η Κατερίνα Βασιλοπούλου-Σπίθα γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών από το University College of London (UCL) πάνω στις Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες. Ήταν, ωστόσο, η γνωριμία της με την πρακτική της γιόγκα που άνοιξε τον δρόμο της δημιουργίας και της πνευματικής της αναζήτησης.
Ο ρόλος της ως δασκάλας ήρθε για εκείνη φυσικά, ως αποτέλεσμα των κύκλων σεμιναρίων που ολοκλήρωσε σε Ελλάδα και εξωτερικό και τον οποίο διαρκώς εμπλουτίζει έως σήμερα με την αφοσίωσή της στην προσωπική, καθημερινή της πρακτική ως μαθήτρια. Παράλληλα, ασχολήθηκε με την ινδική φιλοσοφία ενώ εμβάθυνε στη φιλοσοφία της γιόγκα μέσα από την εντατική μελέτη του έργου της Γιόγκα Σούτρα.
Έχει δημοσιεύσει άρθρα και μελέτες σε διαδικτυακά περιοδικά και συνεχίζει να γράφει με το βλέμμα της στραμμένο στα αρχαία ινδικά κείμενα, τις αρχές και τις ιδέες με τα οποία «συνδιαλέγεται» η γιόγκα ως φιλοσοφικό σύστημα και μέθοδος σωματικής άσκησης. Μέρος της δουλειάς της είναι να συντονίζει συζητήσεις σε τάξεις ασκούμενων της γιόγκα μέσα από τις οποίες επιχειρεί να αναδείξει τη σύγχρονη αξία των διδαγμάτων της κλασικής γιόγκα.
Για περισσότερες πληροφορίες: visionofyoga.gr
About Author
