Η Μαρία Καρακίτσου είναι η Ελένη στην θεατρική παράσταση “Το σπίτι με τα δώρα” των Αντώνη & Κωνσταντίνου Κούφαλη που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία του Λευτέρη Παπακώστα στο Θέατρο Χώρος από τις 4 Φεβρουαρίου. Ένα έργο που καυτηριάζει την καταπίεση της γυναίκας από το πατριαρχικό σύστημα που ευθύνεται για πολλές παθογένειες της κοινωνίας και της ελληνικής οικογένειας.
Με την ευκαιρία της παράστασης την συναντήσαμε και συνομιλήσαμε μαζί της.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Ποια είναι τα δώρα που θα αποκομίσουμε σαν θεατές από «Το σπίτι με τα δώρα»;
Όταν πρωτοδιάβασα το κείμενο είδα μέσα του την αντανάκλαση της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία. Σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο. Αυτές οι τρείς βαθιά ανθρώπινες ιστορίες, με όχημα τον ρεαλισμό και την ποίηση, το χιούμορ και τη συγκίνηση, μας αποκαλύπτουν το καρκίνωμα της πατριαρχίας που έχει μολύνει κάθε κύτταρο της κοινωνίας.
Για εμένα το μεγαλύτερο «Δώρο» που μπορεί να κάνει μία παράσταση στους θεατές είναι να συνομιλήσουμε όλες και όλοι μαζί μέσω της θεατρικής πράξης για αυτά που μας στοιχειώνουν, να τα κατανοήσουμε, να λυτρωθούμε από την αίσθηση της απομόνωσης (αφού συνομιλήσαμε μαζί) και να βγούμε πιο δυνατές και πιο δυνατοί για να τα πολεμήσουμε. Αυτά τα «Δώρα» είναι στόχος μας να αποκομίσουν οι θεατές από το «Σπίτι με τα Δώρα».
Ποιο είναι το κεντρικό θέμα του έργου;
Το «Σπίτι με τα Δώρα» μέσα από τις ιστορίες της Ελένης, της Βασιλικής και της Ιωάννας, όπως είπα και παραπάνω, κάνει μία κατάδυση στην πολύπλευρη κακοποίηση των γυναικών από την πατριαρχική κοινωνία που ζούμε. Από τον άντρα τους, τον πατέρα τους, την μάνα τους, την οικογένεια τους, τους γύρω τους, την κοινωνία ολόκληρη. Είτε μέσω βίαιων πράξεων τους είτε μέσω της απραξίας, της εγκατάλειψης και της περιθωριοποίησης. Βία σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική, ταξική. Βία πολύ οικεία μας, που τη βλέπουμε καθημερινά δίπλα μας, ακόμα και αν δεν αναγνωρίζουμε τα σημάδια της
Πηγή ασφάλειας ή άγχους η ελληνική οικογένεια;
Πολύ ωραία ερώτηση. Η οικογένεια είναι ένα μικρό υποσύνολο της κοινωνίας. Κομμάτι της. Σάρκα και αίμα της. Αναπαράγει το κυρίαρχο αφήγημα της. Όσο «νοσεί» η κοινωνία δεν μπορεί να μην «νοσεί» και η οικογένεια. Προφανώς και υπάρχουν εξαιρέσεις, οικογένειες που έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν ένα ασφαλές και αρμονικό περιβάλλον για τα μέλη τους, αλλά δυστυχώς όπως βλέπουμε καθημερινά γύρω μας είναι λίγες.
Αν δεν αποφασίσουμε ότι οικογένεια σημαίνει συντροφικότητα βασισμένη στον σεβασμό, την αποδοχή και την ισότητα, η ελληνική οικογένεια θα παραμένει πηγή άγχους και όχι ασφάλειας.
Μιλήστε μας για τον ρόλο σας, την Ελένη. Ποια είναι και πώς την προσεγγίσατε ερμηνευτικά;
Η Ελένη (όπως πάρα πολλές) είναι μια κακοποιημένη γυναίκα από τον άντρα της που η κοινωνία αρνήθηκε να προστατέψει. Δεν θα πω περισσότερα γιατί προτιμώ να έρθετε στην παράσταση και να ακούσετε την ιστορία της. Πιστέψτε με, αξίζει!
Όσον αφορά την ερμηνευτική προσέγγιση του χαρακτήρα, με τον Λευτέρη Παπακώστα, που σκηνοθετεί την παράσταση, δουλεύουμε πολύ συνεργατικά, με στόχο την αναζήτηση της αλήθειας αλλά και της υπερβατικότητας της ηρωίδας.
Τι σημαίνει για εσάς το θέατρο;
Το θέατρο για εμένα είναι ο χώρος όπου βρίσκομαι σε αρμονία με τον εαυτό μου και επικοινωνώ με την κοινωνία και την ανθρώπινη φύση. Είναι η τέχνη που ζωντανά, σε κάθε παράσταση δημιουργεί έναν ανοιχτό διάλογο αναμεσά στην ίδια και το κοινό με διαρκή αλληλεπίδραση και στα δύο μέρη. Για μένα είναι η τέχνη που εκφράζει την δημοκρατία μέσα στην οποία γεννήθηκε άλλωστε.
Ο καλλιτέχνης γεννιέται ή γίνεται;
Έχει σημασία; Δεν ξέρω αν γεννιέται ή αν γίνεται, το πιθανότερο είναι να ισχύουν και τα δύο. Με την έννοια ότι κάποιοι καλλιτέχνες μπορεί να είχαν ένα ενδιαφέρον για την τέχνη που επέλεξαν από μικρά παιδιά, μια κλίση που τις/τους εξώθησε να ασχοληθούν με αυτήν στην συνέχεια χωρίς όμως αυτός να είναι ο κανόνας. Παρόλα αυτά ο καλλιτέχνης δεν είναι ένα άτομο που λειτουργεί αποκλειστικά με μία «θεϊκή» επιφοίτηση ή έμπνευση. Χρειάζεται πάρα πολύ δουλειά, καλλιέργεια της τεχνικής και των εκφραστικών μέσων, διάβασμα, συνεχής παρακολούθηση και ενημέρωση.
Πέρα όμως από την διαρκή ενασχόληση με την ίδια μας την τέχνη, προσωπικά θεωρώ ότι είναι σημαντικό να έχουμε κοινωνικό ανακλαστικό και να είμαστε ενεργές και ενεργοί πολίτες στην κοινωνία μας ώστε να μην είναι η τέχνη μας αυτοαναφορική αλλά να επικοινωνεί με το εδώ και τώρα του σήμερα.
Είναι πολιτική πράξη η τέχνη;
Είναι. Η τέχνη θέλοντας και μη, θέτει σε δημόσιο βήμα ζητήματα και ερωτήματα απέναντι στην κοινωνία και για την κοινωνία. Τα θέτει μέσα από το πρίσμα που τα προσεγγίζει ή/ο εκάστοτε ή οι εκάστοτε καλλιτέχνες και κάποιες φορές μπορεί να είναι διορατική και δύσκολα αντιληπτή στο παρόν της. Αυτό από μόνο του είναι μια πολιτική πράξη.
Τι εύχεστε για τη νέα χρονιά;
Να είμαστε υγιείς, δυνατές/οί και αλληλέγγυοι για να παλέψουμε για την βελτίωση της ζωής μας και των συνανθρώπων μας. Να απελευθερωθούμε από τα στερεότυπα της πατριαρχίας που μας συνθλίβουν και οπλίζουν τα χέρια των γυναικοκτόνων. Να ενώσουμε τις φωνές μας για να σταματήσουμε την γενοκτονία των Παλαιστινίων. Να θυμόμαστε κάθε μέρα ότι το να είμαστε άνθρωποι απαιτεί να υπερασπίζουμε την ανθρωπιά μας.
About Author
