Η συγγραφέας Μαρία Μαμαλίγκα με καταγωγή από τη Ρόδο διδάσκει σινεμά στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και είναι υπεύθυνη Κινηματογραφικών Προβολών και της Κινηματογραφικής Λέσχης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών στην Αθήνα.
Αφορμή για την συζήτησή μας στάθηκε η συμβολή της στο διήμερο αφιέρωμα στον ιαπωνικό κινηματογράφο που διοργανώνει ο Όμιλος Cine-εκπαίδευση στον κινηματογράφος Παλλάς με δύο ταινίες του σκηνοθέτη Γιασουτζίρο Όζου.
(Διαβάστε πληροφορίες για το αφιέρωμα εδώ)
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Photo Μαρία Αλεξίου
Ανάμεσα στις παρουσιάσεις του βιβλίου σας «Μερκάντο» στην Αθήνα, έχουμε τη χαρά να σας συναντήσουμε και στη Ρόδο όπου παρουσιάζετε το διήμερο αφιέρωμα στον ιαπωνικό κινηματογράφο που διοργανώνει ο Όμιλος Cine-εκπαίδευση. Πώς προέκυψε αυτό το αφιέρωμα;
Σε μία συνάντηση με τον Πέτρο Σπανό του Ομίλου Cine-εκπαίδευση αναφέρθηκα σε ένα εκτενές αφιέρωμα στον ιαπωνικό κινηματογράφο που είχα πραγματοποιήσει στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Τότε εκείνος μου πρότεινε να προβάλουμε 2-3 ταινίες στη Ρόδο κι εγώ δέχτηκα με χαρά.
Γιατί επιλέξατε τον συγκεκριμένο σκηνοθέτη;
Ο Γιασουτζίρο Όζου (1903-1963) είναι αγαπημένος μου σκηνοθέτης και πολύ σπουδαίος. Στη δημοσκόπηση του σινεφίλ περιοδικού Sight & Sound του 2012, οι σκηνοθέτες επέλεξαν ως «σπουδαιότερη ταινία όλων των εποχών», την ταινία του Επίσκεψη στο Τόκιο (1953).
Ανάμεσα σε αυτούς που θαυμάζουν το έργο του εξαιρετικά είναι οι Αντρέι Ταρκόφσκι, Αμπάς Κιαροστάμι, Μάρτιν Σκορτσέζε, Άκι Καουρισμάκι, Τζιμ Τζάρμους και Βιμ Βέντερς. Για πολλούς ειδήμονες «το να αγαπάς τον κινηματογράφο χωρίς να αγαπάς τον Όζου είναι αδύνατο».
Τι χαρακτηρίζει τον κινηματογράφο του Όζου;
Με τα λόγια του Βέντερς:
«Με μια απόλυτη οικονομία μέσων, ο Όζου αφηγείται την ίδια πάντα απλή ιστορία, με ήρωες τους ίδιους πάντα ανθρώπους, στην ίδια πάντα πόλη, το Τόκιο. Οι ιστορίες του, αυθεντικά ιαπωνικές, συγχρόνως είναι και παγκόσμιες».
Ο ίδιος ο Όζου έχει δηλώσει:
«Παρόλο που μπορεί να φαίνομαι το ίδιο στους άλλους ανθρώπους, για μένα κάθε ταινία που παράγω είναι μια νέα έκφραση και πάντοτε φτιάχνω το κάθε έργο ξεκινώντας από ένα νέο ενδιαφέρον. Είμαι σαν έναν ζωγράφο που ζωγραφίζει πάντα το ίδιο τριαντάφυλλο».
Ο τρόπος αφήγησής του είναι η ποιητική έλλειψη. Θα μπορούσαμε να μιλάμε για ώρες αναλύοντας τις τεχνικές καινοτομίες που χαρακτηρίζουν το ιδιαίτερα προσωπικό κινηματογραφικό του στιλ (όπως τα “τατάμι-σοτς”, τα “πίλοου-σοτς” κ.ά.).
Γιατί πιστεύετε ότι η ταινία «Επίσκεψη στο Τόκυο» που είδαμε την πρώτη ημέρα του αφιερώματος μάς άγγιξε τόσο πολύ, παρά την πολιτισμική, γεωγραφική και χρονική απόσταση που μας χωρίζει από αυτήν;
Η “Επίσκεψη στο Τόκιο” (1953) είναι η τρίτη ταινία -και η επιτομή- της λεγόμενης «τριλογίας Νόρικο», με πρωταγωνίστρια τη Σετσούκο Χάρα. Έχουν προηγηθεί το “Τέλος της Άνοιξης” (1949) και η “Αρχή του Καλοκαιριού” (1951).
Παρά την απλότητα των χαρακτήρων που απεικονίζονται, υπάρχει μια διαχρονικότητα στη συμπεριφορά τους που κάνει την “Επίσκεψη στο Τόκιο” κάτι περισσότερο από ένα πορτρέτο του χάσματος γενεών σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Ο Όζου την έχει αναφέρει ως την πιο αγαπημένη ταινία του.
Με την λιτή και ποιητική αφήγηση της ταινίας και την ανεπιτήδευτη, σχεδόν ακύμαντη καθημερινότητα, γύρω από το ταξίδι και την κηδεία που απεικονίζει, είναι αδύνατον να μη συγκινηθεί ο θεατής, χωρίς να ξέρει πώς και γιατί. Είναι σα να κοιτά ένα άλμπουμ με οικογενειακές του φωτογραφίες μετά από χρόνια.
About Author
