Συνεχίζεται το Studium Generale 2021 με ομιλία της Τζένης Αλμπάνη

Το Studium Generale 2021 συνεχίζεται δυναμικά με την πέμπτη ομιλία του την Παρασκευή 9 Απριλίου, ώρα 20:00, στην πλατφόρμα Webex. Ομιλήτρια μας η διακεκριμένη αρχιτέκτων και ιστορικός τέχνης Τζένη Αλμπάνη και θέμα της: 
“Ένας βυζαντινός αυτοκράτορας στη Δύση. Ο Ιωάννης Η΄ Παλαιολόγος και η τέχνη της Αναγέννησης”

Ο 15ος αιώνας βρήκε το βυζαντινό κράτος σε κατάσταση πολιτικής αδυναμίας και οικονομικής ένδειας, με τους Οθωμανούς να αποτελούν έναν διαρκή και προφανή κίνδυνο για την ίδια την ύπαρξή του. Με απώτερο σκοπό τη στρατιωτική υποστήριξη της Δύσης για την αντιμετώπιση της οθωμανικής απειλής, ο αυτοκράτορας Ιωάννης Η΄ Παλαιολόγος (1425–1448) προσπάθησε να επιτύχει την ένωση της Δυτικής και της Ανατολικής Εκκλησίας, τις οποίες χώριζε το Σχίσμα του 1054. Οι δογματικές διαφορές των δύο Εκκλησιών εξετάσθηκαν σε σύνοδο, την οποία συγκάλεσε ο πάπας Ευγένιος Δ΄(1431–1447), αρχικά στη Φερράρα και στη συνέχεια στη Φλωρεντία (1438–1439). Εκεί, επιφανείς δυτικοί θεολόγοι αντάλλαξαν απόψεις με σημαντικούς βυζαντινούς λογίους και θρησκευτικούς ταγούς, καθοδηγούμενους από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Ιωάννη και τον γηραιό πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Ιωσήφ Β΄(1416–1439). Παρά τη δεινή πολιτική και οικονομική συνθήκη στο Βυζάντιο αλλά και τα προβλήματα της διεθνούς αυτής συνάντησης με τις πολυεπίπεδες αντιπαραθέσεις, η περσόνα του αυτοκράτορα Ιωάννη Η΄ Παλαιολόγου ταυτίσθηκε στην Ιταλία με τη μεγάλη πολιτισμική παράδοση της Ανατολής, ασκώντας γοητεία και αφήνοντας ένα έντονο εικαστικό αποτύπωμα στην τέχνη της Αναγέννησης. Η απεικόνιση του βυζαντινού ηγέτη, σε έργα μικροτεχνίας, γλυπτικής και ζωγραφικής, απασχόλησε σπουδαίους καλλιτέχνες της εποχής, μεταξύ των οποίων οι Pisanello, Filarete, Donatello, Benozzo Gozzoli και Piero della Francesca. Ενίοτε μάλιστα η μορφή του Ιωάννη δεν διατήρησε την ιστορική της ταυτότητα, αλλά δάνεισε τα χαρακτηριστικά της σε εμβληματικές προσωπικότητες της ελληνικής μυθολογίας και της Καινής Διαθήκης. Η ομιλία αυτή θα παρουσιάσει σημαντικά, από εικονογραφική άποψη, πορτρέτα και κρυπτο-πορτρέτα του Ιωάννη Η΄ Παλαιολόγου σε αναγεννησιακά έργα 15ου – 16ου αιώνα, φωτίζοντας παράλληλα το ιστορικό, κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο δημιουργίας και πρόσληψής τους.

Η Τζένη Αλμπάνη έχει σπουδάσει αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο της Αθήνας και ιστορία της τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Υπηρετεί, από το 1992, στη Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, με κύρια δραστηριότητά της την ανάδειξη και προβολή του βυζαντινού πολιτισμού μέσα από τη διοργάνωση και επιμέλεια περιοδικών εκθέσεων και συνοδών εκπαιδευτικών εκδηλώσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Παράλληλα, έχει διδάξει ιστορία τέχνης, αρχιτεκτονικής και πολεοδομίας στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, στα προγράμματα του Ελληνικού και του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού. Έχει συμμετάσχει σε πανεπιστημιακές ανασκαφικές έρευνες βυζαντινών μνημείων στην Άνω Αίγυπτο και τη νήσο Ψείρα, κοντά στην Κρήτη, και στις δημοσιεύσεις των επιστημονικών πεπραγμένων τους, και έχει συγγράψει άρθρα για θέματα βυζαντινής αρχιτεκτονικής, ζωγραφικής, μικροτεχνίας και μουσειολογίας δημοσιευμένα σε συλλογικούς τόμους και ελληνικά και ξένα επιστημονικά περιοδικά. Η ερευνητική ενασχόλησή της με τη βυζαντινή αρχιτεκτονική και ζωγραφική είχε ως αφετηρία τη διδακτορική διατριβή της σχετικά με τον υστεροβυζαντινό ναό της Παναγίας Χρυσαφίτισσας, στα Χρύσαφα της Λακωνίας, δημοσιευμένη στη σειρά των εκδόσεων της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας. Επίσης, συμμετέχει στο επιστημονικό γίγνεσθαι με ανακοινώσεις σε διεθνή συνέδρια και έχει δώσει διαλέξεις πάνω σε θέματα μουσειολογίας και ιστορίας της τέχνης σε μουσεία και πανεπιστήμια της Ευρώπης και των ΗΠΑ.