Ο Τάσος Κακλαμάνης, εκτός από εξαιρετικός μουσικός, είναι ένας αφοσιωμένος ζηλωτής της Μικρασιατικής μνήμης, της ιστορίας, του πολιτισμού και της μουσικής παράδοσης. Η εντυπωσιακή βιογραφία της Μαρίκας Νίνου που συνέγραψε μαζί με την Κατερίνα Τσιρίδου είναι το πρόσφατο και πολύ σημαντικό έργο του και μας έδωσε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε μαζί του.
Το βιβλίο “Σαν άστρο εβασίλεψα” που μόλις κυκλοφόρησε από την Ελληνοεκδοτική αποτελεί μία ολοκληρωμένη, τεκμηριωμένη και συναρπαστική βιογραφία της θρυλικής ρεμπέτισσας. Μέσα από μία πληθώρα ντοκουμέντων και μαρτυριών ξετυλίγει την ιστορία της και μας αποκαλύπτει την αλήθεια για την σύντομη, αλλά μυθιστορηματική ζωή της.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Τι σας έδωσε την έμπνευση να γράψετε για τη ζωή της Μαρίκας Νίνου;
Η αγάπη για τη φωνή και τα τραγούδια της, ο θρύλος της μεγάλης τραγουδίστριας, η μυθιστορηματική ζωή της, η άνοδος του άστρου της και η τραγική πτώση του στα 35 της χρόνια, τα λάθη και τα μυστήρια που υπήρχαν στις μέχρι πρότινος πρόχειρες βιογραφίες της, το χρέος μνήμης προς μια μεγάλη μορφή του λαϊκού μας τραγουδιού, που άξιζε ένα βιβλίο στη μνήμη της.
Πόσο χρόνο σας πήρε η ολοκλήρωση του βιβλίου;
Σχεδόν τρία ευτυχισμένα χρόνια γλυκειάς κούρασης, εξαντλητικής έρευνας και συγκινητικής συγγραφής.
Ποια ήταν η διαδικασία της συγγραφής του; Πώς αρχίσατε να ξετυλίγετε την ιστορία της ζωής της;
Στη αρχή αποδελτιώσαμε ό,τι μαρτυρίες είχαν καταγραφεί σε άλλες εκδόσεις, αφιερώματα κτλ. Μετά άρχισε το πιο δύσκολο και συναρπαστικό μέρος, να καταγράψουμε νέες μαρτυρίες απο ανθρώπους που τη γνώρισαν, συγγενείς της, γείτονές της στην Κοκκινιά και το Αιγάλεω, μουσικούς-συνεργάτες της. Έτσι το βιβλίο πλούτισε σιγά σιγά απο πολύ πρωτογενές ανέκδοτο υλικό.
Κατόπιν αρχίσαμε να ακολουθούμε τη ζωή, τα χρόνια και τους τόπους από όπου πέρασε και να ψάχνουμε καταγραφές για αυτήν σε αρχειακές πηγές, αποσπάσματα απο εφημερίδες που την αφορούσαν, τα εισιτήριά της όταν πήγε Αμερική και άλλα πολλά.
Έτσι οι μαρτυρίες έδεσαν με τα ντοκουμέντα και τις φωτογραφίες, σχηματίζοντας για τον αναγνώστη το πλήρες, συναρπαστικό ταξίδι της ζωής της.
Τι καινούργιο για τη Μαρίκα Νίνου θα μάθουμε διαβάζοντας το βιβλίο σας;
Πολλά αναπάντητα ερωτήματα απαντιώνται και πολλές εσφαλμένες υποθέσεις για τη ζωή της, μετά απο την ενδελεχή έρευνα, ανασκευάζονται, όπως το ποιά είναι η αληθινή της καταγωγή, πού ακριβώς γεννήθηκε, γιατί βαφτίστηκε Ευαγγελία, πώς γνώρισε τον Νίκο-Νίνο Νικολαϊδη, αν το δυόμισυ Νίνο υπήρξε πραγματικά, ποιά η αλήθεια για τη σχέση της με το Βασίλη Τσιτσάνη και άλλα πολλά.
Ποια ήταν η αίσθηση που είχατε γι’ αυτήν όταν ολοκληρώσατε τις συνεντεύξεις και τη συλλογή αυτού του τόσο πλούσιου υλικού;
Ανακούφιση, ικανοποίηση, χαρά, θλίψη, όλα μαζί! Το να αφήσεις στο τραπέζι ένα βιβλίο τελειωμένο, είναι σαν να ξεγεννάς ένα παιδί.
Η δημιουργία κρύβει πολύ προσπάθεια και πόνο αλλά πόνο γλυκό, που απο τη μια ανυπομονείς να σταματήσει και από την άλλη δεν θέλεις να τελειώσει ποτέ. Τα βιβλία και τα παιδιά όμως, άπαξ και αρχίσεις να τα κυοφορείς, πρέπει κάποτε να γεννηθούν.
Με ποιους τρόπους νομίζετε ότι επηρέασε τη Μαρίκα Νίνου η αρμένικη καταγωγή της;
Η ρίζα και το φυλετικό και οικογενειακό βίωμα είναι ένα είδος προγραφής. Η απόγονος μιας γεννοκτονημένης γενιάς και οικογένειας, δεν μπορεί παρά να μετακομίσει μέρος της ιστορίας στο χαρακτήρα της, τις επιλογές, ακόμα περισσότερο στην ψυχολογική φόρτιση της καλλιτεχνικής της ερμηνείας.
Είναι αλλιώς να τραγουδάς το ‘Γεννήθηκα για να πονώ’ μπαίνοντας στη θέση κάποιου άλλου και τελείως διαφορετικό να το έχεις ζήσει. Η Μαρίκα το έζησε αυτό που γράφει το τραγούδι, δεν χρειάστηκε να προσπαθήσει να το νιώσει για να το τραγουδήσει.
Πού πιστεύετε ότι οφειλόταν η επιτυχία της;
Στο έμφυτο φωνητικό ταλέντο της, στην επίκτητη σκηνική παρουσία και ερμηνεία απο την περίοδο που δούλευε στα θεατρικά μπουλούκια και έκανε ακροβατικά, στη σκληρή δουλειά της δίπλα στους καλλίτερους συνθέτες και τραγουδιστές που την καθοδήγησαν στο ξεκίνημα (Στελλάκης Περπινιάδης, Μανώλης Χιώτης, Βασίλης Τσιτσάνης), στον παθιασμένο χαρακτήρα της, στην υπαρξιακή ανάγκη της να εκφράσει με το τραγούδι ό,τι δεν μπορούσε να πεί με λόγια.
Γεννιέται ή γίνεται ο καλλιτέχνης;
Γεννιέται ο καλλιτέχνης και με πολλή δουλειά και μια μικρή ευκαιρία μπορεί να γίνει θρύλος.
Το ταλέντο ή οι επιλογές καθορίζουν την εξέλιξή μας;
Την εξέλιξή μας καθορίζουν το ταλέντο για κάποια πράγματα και η έλλειψή ταλέντου για κάποια άλλα. Την καθορίζουν ο χαρακτήρας μας εν γένει όπως προϋπάρχει και διαμορφώνεται στην πορεία απο το περιβάλλον μας. Η τύχη παίζει επίσης ρόλο. Αν και όσο μεγαλώνω πιστεύω όλο και περισσότερο στη μοίρα. Αυτό όμως είναι ένα άλλο μεγάλο βιβλίο…
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Για το βιβλίο της Μαρίκας, να το παρουσιάσουμε στις γειτονιές που μεγάλωσε αρχικά, στη Νίκαια και στο Αιγάλεω, μετά εκτός Αθηνών σε μεγάλες και μικρότερες πόλεις (Θεσσαλονίκη, Πάτρα κτλ). Μακάρι να το αγαπήσει ο κόσμος και να χαρούμε μια μετάφρασή του ή το να γίνει θεατρικό ή ταινία.
Κάτι τελευταίο σημαντικό. Η ζωή της Νίνου είναι η ιστορία της γενοκτονίας των χριστιανών της Ανατολής, της προσφυγικής Ελλάδας του μεσοπολέμου, της Κατοχής και της Αντίστασης, του ονείρου της Αμερικής, είναι η ιστορία του κάθε πρόσφυγα που καταφέρνει με πείσμα όχι απλά να επιβιώσει, αλλά να μετουσιώσει τον κρυφό του αναστεναγμό, σε υψηλού επιπέδου πολιτισμό.
Ποιος είναι ο Τάσος Κακλαμάνης
Ο Τάσος Κακλαμάνης γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στο Αιγάλεω. Κατάγεται από Μάκρη-Λιβίσι Μικράς Ασίας και Καρυά Λευκάδας. Η ρίζα της Λευκάδας πάει πίσω στον χρόνο, στην Αρμενία.
Σπούδασε Χημικός Μηχανικός στο Ε.Μ.Π. και εργάζεται ως τεχνικός σύμβουλος στον ναυτιλιακό χώρο.
Παίζει επαγγελματικά τρίχορδο μπουζούκι και τραγουδά, έχοντας συμμετάσχει σε διάφορα μουσικά σχήματα και παραστάσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι ιδρυτικό μέλος του Κοινωνικού Ωδείου Αιγάλεω.
Ιδρυτής της Εταιρείας Ιστορικών Ερευνών «ΛΥΚΙΑ Α.Μ.Κ.Ε.» με στόχο τη διάσωση της Μικρασιατικής Ιστορίας, Μνήμης και Πολιτισμού. Οι δράσεις της «ΛΥΚΙΑ» το 2021 πραγματοποιήθηκαν με χρηματοδότηση και την αιγίδα του ΥΠ.ΠΟ.Α.
Συν-ιδρυτής της «GRECOUS Α.Μ.Κ.Ε» με σκοπό τη διάσωση, μελέτη και διάδοση της ελληνικής μουσικής.
Έχει συγγράψει ένα θεατρικό, ένα μυθιστόρημα, τέσσερις ποιητικές συλλογές και τρία βιβλία για την ιστορία της Μ. Ασίας.
Παντρεμένος με δύο παιδιά, ζει στον Βοτανικό.
About Author
