Η έκθεση «Πεζός & δρόμος» της εικαστικού και ποιήτριας Χρυσούλας Σκεπετζή που θα πραγματοποιηθεί στο Κατάλυμα της Γαλλίας από 15 έως 25 Νοεμβρίου 2021 στάθηκε η αφορμή να την συναντήσουμε και να συνομιλήσουμε μαζί της.
Πολυβραβευμένη εντός και εκτός Ελλάδος, η Χρυσούλα Σκεπετζή έχει πάρει για τη δουλειά της δύο διεθνή βραβεία στις Μπιενάλε της Αργεντινής και του Μεξικού και τρία εθνικά βραβεία στην Ελλάδα και την Τουρκία.
Γεννήθηκε και ζει στο Ρέθυμνο της Κρήτης. Σπούδασε Αρχιτεκτονικό σχέδιο ΕΜΠ – Διακοσμητική ΚΕΜΕ και Ζωγραφική στην ΑΣΚΤ Αθηνών. Είναι μέλος του Εικαστικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, της ART RAIN (Registered Artists International Network) και του ΣΚΕΤΒΕ
Έχει εκδώσει 4 ποιητικές συλλογές κι έχει βραβευθεί κατ’ επανάληψη για την ποίησή της.
Έχει πραγματοποιήσει 27 ατομικές εκθέσεις σε Σουηδία & Ελλάδα.
Έχει λάβει μέρος σε 30 διεθνείς διοργανώσεις στο Ντουμπάϊ, Παρίσι, Νέα Υόρκη, Αργεντινή, Μεξικό, Γερμανία, Μαρόκο, Σουηδία, Τουρκία, Κύπρο, Ελλάδα, Φινλανδία, Ισπανία, Μογγολία, Κίνα, Νορβηγία, Saint Petersburg και σε 68 ομαδικές εκθέσεις στη Γαλλία, Ρωσία, Γερμανία, Κύπρο & Ελλάδα.
Διδάσκει τέχνη σε μεταπτυχιακούς φοιτητές στο Παν/μιο Κρήτης, σε ενηλίκους, εφήβους και παιδιά.
Μάθετε περισσότερα πατώντας εδώ.
Συνέντευξη στην Ευρυδίκη Κοβάνη
Κυρία Σκεπετζή, είναι χαρά μας που θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε τα έργα σας στη Ρόδο. Πώς και πότε αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την τέχνη; Τι ήταν αυτό που σας έσπρωξε προς την ζωγραφική;
Και για μένα είναι ιδιαίτερη χαρά. Είναι η πρώτη φορά που επισκέπτομαι τη Ρόδο με αυτή μου την ιδιότητα. Έχω έρθει στο παρελθόν ως τουρίστας και είχα από τότε την ανάγκη να δείξω δουλειά μου στο νησί σας.
Για την παρουσία μου στο Γαλλικό κατάλυμα υπεύθυνες είναι η συμπολίτισσά σας Κα Ειρήνη Βαζούκου και ασφαλώς η σπουδαία Κα Αλίκη Μoσχή γιατί αγκάλιασαν τη δουλειά μου και θεώρησαν ότι αξίζει να τη διαβάσουν και να επικοινωνήσουν με αυτήν οι Ροδίτες. Οπότε οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ και στις δυο. Αποφάσισα να ασχοληθώ με την ζωγραφική στην ενηλικίωσή μου. Παρ’ ότι η ενασχόλησή μου με αυτήν ήταν από τα παιδικά μου χρόνια. Ήταν πρωταγωνιστής στη ζωή μου. Με αυτήν εκφραζόμουν και επικοινωνούσα. Λειτουργούσε και λειτουργεί ως οξυγόνο.
Πάντα προσπαθούσα μέσω του σχεδίου να εξωτερικεύσω την δική μου αντίληψη, το δικό μου συναίσθημα και τη μετάφραση του κόσμου που βίωνα.
Όντας μία έκφραση του ανθρώπινου ψυχισμού, η ζωγραφική συνδέεται και με τις ενεργειακές ποιότητες του ατόμου με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο. Τη στιγμή που κάποιος ασχολείται με το να εκφράσει μέσω του σχεδίου δικές του, προσωπικές εικόνες και συναισθήματα, τότε η αύρα του ενεργοποιείται και συνδέεται με αυτά – ειδικά όταν κανείς προσπαθεί να αναπαραστήσει βιώματα από παιδικές μνήμες ή από έντονα φορτισμένες καταστάσεις, είτε θετικές είτε αρνητικές.
Δεν είναι αυτός ένας σπουδαίος λόγος για να ακολουθήσω αυτό τον δρόμο; Ειδικά όταν και το αποτέλεσμα μέσω σπουδών είχε και έχει θεωρώ ενδιαφέρον;
Ας μιλήσουμε για την έκθεσή σας στο Γαλλικό Κατάλυμα. Τι σηματοδοτεί ο τίτλος «Πεζός & δρόμος»;
Ο τίτλος της έκθεσης δεν δόθηκε με την ευκαιρία της έκθεσής μου εδώ. Είναι μια θεματική που έχει ήδη παρουσιαστεί κατά το ήμισυ, σε τρεις πόλεις της Κρήτης και στην γκαλερί Περί Τεχνών στο Κολωνάκι της Αθήνας. Εδώ εμπλουτίζεται και με μια εντοίχια εγκατάσταση εκτός από την επιδαπέδια. Στις μεγάλες κοπάνες που είχα την τύχη να κάνω από την καθημερινότητά μου, ταξιδεύοντας σε μεγάλες λεωφόρους στις πρωτεύουσες του κόσμου και στις μεταξύ μου συναναστροφές, διαπίστωσα πως το ανθρώπινο σμήνος έχει συγκεκριμένες συμπεριφορές.
Αναδεικνύεται αυτό ιδιαιτέρως, όταν αυτό συλλαμβάνεται κατά τις ρέουσες στιγμές του ή στις προσπάθειές του να διευθετήσει τις υποχρεώσεις του. Ανακαλύπτουμε τότε, ότι δεν υπάρχει καμιά μορφή επικοινωνίας παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις και κάτω από ειδικές συνθήκες. Αυτή η μη επικοινωνία και η επιβεβαίωση του ξένου, με τρόμαξε.
Ο άνθρωπος παρότι από τη φύση του είναι κοινωνικό ον και η κοινωνικοποίηση λειτουργεί ως ένστικτο επιβίωσης, στις μεγάλες μητροπόλεις του κόσμου και γενικά στα μεγάλα ή και μικρότερα αστικά περιβάλλοντα, η κοινωνική απομόνωση δηλώνει και κοινωνική απόσυρση.
Όταν η ανάγκη για κοινωνικές σχέσεις δεν πληρείται, τότε υπάρχουν επιπτώσεις στην ψυχική, νοητική και σωματική υγεία μας. Άρα η δουλειά μου τοποθετεί ή καταθέτει, αν θέλετε, αυτό το γεγονός και θέτει ερωτήματα. Ειδικά όταν σκεφτούμε ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος της ζωής μας τη βιώνουμε στο δρόμο. Να, γιατί πεζός και δρόμος.
Τι είναι αυτό που σας εμπνέει στην έννοια του πλήθους και των δημόσιων χώρων;
Πριν ξεκινήσω να ασχοληθώ με αυτό το θέμα εκτός από τις βιωματικές μου στιγμές που ήδη ανέφερα παραπάνω, διάβασα κοινωνιολογικές έρευνες και παρακολούθησα σεμινάρια που είχαν αναφορές στο όλο θέμα.
Το φαινόμενο της αλλοτρίωσης και της αποξένωσης στα μεγάλα αστικά κέντρα με αφορμή τη σιωπή στο δημόσιο χώρο και την αναδίπλωση των ανθρώπων στα προσωπικά τους συμφέροντα, αποτελεί μια πληγή που δύσκολα επουλώνεται.
Η πόλη και ειδικότερα ο δημόσιος χώρος αποτελεί τη σκηνή όπου διαδραματίζονται οι κοινωνικές δραστηριότητες και αναδεικνύεται η συνθετότητά τους, η οποία δε μπορεί να προβλεφθεί και δεν εξαντλείται σε σχεδιαστικές προτάσεις ή μηχανιστικές προσεγγίσεις που λειτουργούν με σχέσεις αιτίου-αποτελέσματος.
Η αποξένωση είναι πλέον δεδομένη σ’ αυτή τη «σύγχρονη» ζωή. Επομένως είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικό το φαινόμενο αυτό της αποξένωσης και για έναν καλλιτέχνη έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον η προσέγγισή του.
Πώς προέκυψε η χρήση της εφημερίδας στα έργα σας;
Εκτός από όλα τα παραπάνω που αναφέρθηκαν προκύπτουν κι άλλα συμπεράσματα ή ερωτήματα. Αν παρακολουθήσετε το πλήθος θα αναλογιστείτε ότι οι άνθρωποι είναι μόνοι επί σκηνής στις περισσότερες περιπτώσεις. Και ότι δεν είναι καθόλου τυχαία η συμπεριφορά αυτή. Εμπλέκονται δυστυχώς τα ΜΜΕ.
Ξέρετε πολύ καλά πως τα ΜΜΕ χειραγωγούν τα πλήθη, αλλοιώνοντας την έννοια της συντροφικότητας, της συνεργασίας, της συλλογικότητας. Σπέρνουν το φόβο, τον πανικό και την ανασφάλεια.
Ο συνάνθρωπος γίνεται εχθρός αντί φίλος. Τον βάζουν απέναντι και όχι δίπλα. Επιθυμούν οι άνθρωποι να λειτουργούν ως μονάδες ώστε να είναι πιο εύπλαστοι και πιο διαχειρίσιμοι.
Οι μαζάνθρωποι, όπως τουλάχιστον τους λέω εγώ, νομίζουν ότι είναι κάτι με το να μισούν κάποιους άλλους αγνοώντας όπως είναι φυσικό, τη βασική αρχή της ανθρώπινης Ελευθερίας, ότι ελαχιστοποιούμε την πιθανότητα να είναι κάποιοι άλλοι κύριοί μας όσο εμείς έχουμε την αυταπάτη ότι είμαστε πάντοτε και αξιωματικά κύριοι όλων των σκέψεων και των πράξεών μας.
Η τελευταία απαιτεί ωστόσο μια αρκετά σύνθετη και επαγωγική σκέψη. Οι μαζάνθρωποι είναι ανίκανοι να αναπτύξουν μια τέτοια συνθετότητα. Γι’ αυτήν, δηλαδή την πλήρη ανικανότητα για σύνθετη σκέψη, έχουν φροντίσει προηγουμένως άλλοι μηχανισμοί υποδουλώσεως: το αποβλακωτικό σχολείο που καταστρέφει την κριτική σκέψη και συνθλίβει την ιδιαιτερότητα δημιουργώντας παπαγαλάκια (αυτό ακριβώς το πρόβλημα είχα προσεγγίσει δουλεύοντας μια εγκατάσταση με θέμα «Τα όνειρα και τους φόβους των παιδιών» στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης με επιμέλεια της Μ. Μαραγκού) και τα ΜΜΕ που με την αποθέωσή τους και την εισαγωγή της εικόνας παρεμβαίνουν στη ζωή μας δημιουργώντας πλασματικές καταστάσεις.
Δεν βάζω ωστόσο τους πάντες σ ένα τσουβάλι. Υπάρχουν άνθρωποι που επιδιώκουν να κρατούν τις ισορροπίες. Να γιατί επικρατεί η χρήση της εφημερίδας στα περιβάλλοντά μου.
Στις δικές μου βέβαια αφηγήσεις θα ανακαλύψετε ότι δηλώνεται και κάτι άλλο δια μέσου της εφημερίδας που ήθελα πολύ να σχολιάσω. Υπάρχουν έργα που οι εφημερίδες πληροφορούν την αναζήτηση στέγης πολιτισμού ή την αναζήτηση κατοικίας και δουλειάς. Ή αν θέλετε την αναζήτηση ομιλούντα χώρου.
Σε ποιο είδος ζωγραφικής θα τοποθετούσατε τα έργα σας;
Θα σας φανεί περίεργο αλλά με οριοθετεί ως άνθρωπο ή ως καλλιτέχνη αν θέλετε, το τρίπτυχο Δημιουργώ, Αγαπώ, Δίνω. Δεν ξέρω και νομίζω πως δεν ξέρω αν με ενδιαφέρει, η δουλειά μου να ανήκει απαραίτητα σε ένα συγκεκριμένο ρεύμα ή είδος. Αυτό ας το αποφασίσουν οι κριτικοί και οι ιστορικοί της τέχνης (δέστε κριτική Κων/νου Πρώιμου) αν βέβαια επιθυμούν να ασχοληθούν με αυτό το έργο ή με το όποιο έργο μου ζωγραφικό, γλυπτό ή εγκατάστασή μου.
Ξέρετε η αξία της δουλειάς ενός καλλιτέχνη έγκειται κατά τη δική μου ταπεινή άποψη στην ειλικρίνεια που καταθέτει. Ασφαλώς αν αυτή η ειλικρίνεια μπορεί να επικοινωνήσει με τους ανθρώπους θα είναι το ιδανικό. Τότε, η όποια τέχνη θα έχει την αξία που της πρέπει.
Αυτό που κατά τη γνώμη μου επιβάλλεται να ισχύει σε γενικές γραμμές είναι το αντικείμενο της όποιας τέχνης να έχει δυνατότητες επίδρασης στην κοινωνία, στον βαθμό που αυτά τα έργα τέχνης να λειτουργούν ως φορείς θεμελιωδών αξιών.
Ποίηση και εικαστικά. Ασχολείστε με επιτυχία και με τα δύο. Οι λέξεις ή οι εικόνες πιστεύετε ότι επηρεάζουν περισσότερο τους ανθρώπους;
Στα τέλη της αρχαϊκής περιόδου ο Σιμωνίδης ο Κείος, σύμφωνα με τον Πλούταρχο, διατύπωσε τη θέση, πως «η ζωγραφική είναι ποίηση που σιωπά, ενώ η ποίηση ζωγραφική που μιλά». Αν ασπαστούμε αυτή τη θέση μπορούμε να καταλάβουμε και τη σχέση τους. Αλληλοσυμπληρώνονται, στη δική μου τουλάχιστον περίπτωση.
Πριν λίγες μέρες εκδόθηκε η 4η ποιητική συλλογή με τον τίτλο: Ομιλούσες σιωπές, από τις εκδόσεις 24 γράμματα. Που επιβεβαιώνει του λόγου το αληθές.
Άλλωστε δεν είμαι η μοναδική καλλιτέχνης που λειτουργώ κατ αυτόν τον τρόπο ως ανάγκη. Τώρα, θαρρώ πως απάντησα παραπάνω για τη δύναμη της εικόνας στη ζωή μας σε σχέση με τα ΜΜΕ. Πόσες φορές άλλωστε δεν έχουμε ακούσει την έκφραση «μια εικόνα χίλιες λέξεις».
Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη στην κοινωνία;
Σημαντική παράμετρος ορισμού της τέχνης ως πνευματικού-κοινωνικού φαινομένου είναι ο επικοινωνιακός της χαρακτήρας: ο καλλιτέχνης δημιουργεί με συγκεκριμένες προθέσεις, απευθυνόμενος σε ένα κοινό που είναι πρόθυμο και ικανό να συγκινηθεί και να κατανοήσει τα μηνύματα του.
Τα ερωτήματα που προκύπτουν αφορούν τον ρόλο των προθέσεων του δημιουργού αλλά και της ανταπόκρισης του κοινού στην αξιολόγηση των καλλιτεχνικών έργων.
Ο καλλιτέχνης λειτουργεί επηρεασμένος από το κοινωνικό, ιστορικό και πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ζει και εργάζεται, αλλά και το έργο τέχνης έχει τη δυναμική να επηρεάσει την κοινωνική ομάδα προτείνοντας τρόπους σκέψης και καλλιεργώντας αξίες.
Αντικείμενο κάθε εργασίας είναι οι δυνατότητες επίδρασης της τέχνης στην κοινωνία, στον βαθμό που τα έργα τέχνης λειτουργούν ως φορείς θεμελιωδών αξιών.
Διερευνώνται οι αισθητικές, γνωστικές και ηθικές αξίες που υπάρχουν στο περιεχόμενο και τη μορφή των έργων προκαλώντας αισθητική εμπειρία με ευεργετικές (ή μη) επιπτώσεις για το άτομο και το κοινωνικό σύνολο: η ομορφιά, ως αμιγώς αισθητική αξία, συμβάλλει στην επίτευξη εσωτερικής ηρεμίας και ισορροπίας, ενώ η αισθητική γνώση διευρύνει τους πνευματικούς ορίζοντες και ανανεώνει τους τρόπους που βλέπουμε την πραγματικότητα.
Αν και η τέχνη δεν προσφέρει επιστημονική παιδεία, μπορεί να συμβάλει -μέσα από την εύληπτη γλώσσα και την εικόνα- στην κατανόηση από το ευρύ κοινό δύσκολων επιστημονικών θεωριών. Έμφαση δίδεται στη φιλοσοφική παράδοση που συνδέει τέχνη και ηθική, ενώ διερευνώνται οι δυνατότητες διαμόρφωσης ή αποδυνάμωσης ηθικών αξιών μέσα από τα έργα τέχνης.
Είστε πολυβραβευμένη. Βοηθούν τα βραβεία στη δουλειά σας;
Τα βραβεία είναι ηθική ανταμοιβή. Είναι αυτό που μου λέει, ότι αυτό που κάνω εγώ ή όποιος άλλος, έχει αντίκρισμα. Όχι οικονομικό. Ηθικό! Αυτό έχει πολύ μεγάλη αξία.
Οι διεθνείς βραβεύσεις ανάμεσα σε καλλιτέχνες του κόσμου όπου ο διάλογος δια μέσου της τέχνης παίρνει άλλες διαστάσεις, αφού καλούνται να επικοινωνήσουν έργα και καλλιτέχνες από διαφορετικές κουλτούρες και πολιτισμούς, έχει εξαιρετική σημασία και μόνο ως συμμετοχή. Πόσο μάλλον όταν οι κριτικοί τέχνης θεωρήσουν την δουλειά σου άξια για επιβράβευση.
Η βράβευση βοηθά κατ’ αρχήν εμένα να γίνω πιο απαιτητική και πολύ πιο ουσιαστική.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Αν πρέπει να απαντήσω σ’ αυτό σας το ερώτημα (αν και τα επόμενα στη ζωή μας πια, είναι πολύ ρευστά) θα τολμούσα να πω, πως θα επιθυμούσα να συμμετέχω σε όσο περισσότερα συνέδρια και διεθνείς διοργανώσεις τέχνης μπορώ. Θα ήθελα να παρουσιάσω δουλειά μου και σε άλλα Μουσεία Σύγχρονης Τέχνης και δημόσιους χώρους.
Να συνεχίσω να δουλεύω με το ίδιο πείσμα, πάθος και αγάπη δημιουργώντας έργα με αφετηρία την ευγνωμοσύνη μου στη ζωή και στα οποία να έχουν πρόσβαση όλοι ανεξαιρέτως και ιδικά τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Να διδάσκω και να διδάσκομαι.
Υπήρξαν στη ζωή σας άνθρωποι που σας επηρέασαν βαθειά;
Με επηρεάζουν όλα και όλοι. Άλλα και άλλοι, περισσότερο η λιγότερο.
Η τέχνη μου, ζωγραφική ή ποιητική στηρίζεται κατ’ εξοχήν στο βίωμα. Αυτό με τροφοδοτεί, μου δίνει ενέργεια και με ανακαλεί συνεχώς σε εγρήγορση. Αλλά με εξουθενώνει κιόλας.
Δίνω πολύ μεγάλη σημασία στις εμπειρίες και στο γνωστικό αντικείμενο, από όπου κι αν προέρχεται.
Πώς φαντάζεστε το ιδανικό σας μέλλον;
Υπάρχει ιδανικό μέλλον; Εγώ λέω… να είμαι εδώ μαζί σας αυτή και την επόμενη στιγμή εν κινήσει, ανάμεσα σ ένα χείμαρρο όλο και περισσότερο μη θλιμμένων ανθρώπων, όλες τις ηλιόλουστες και συννεφιασμένες μέρες και να μιλούμε για τέχνη. Εκσυγχρονισμένοι με τα αγαθά της ζωής, της γης της ηθικής και της αγάπης.
«ΠΕΖΟΣ & ΔΡΟΜΟΣ»
Η ατομική έκθεση της Χρυσούλας Σκεπετζή με τον τίτλο «Πεζός & δρόμος» θα πραγματοποιηθεί στο Κατάλυμα της Γαλλίας με την ευγενική υποστήριξη της Γαλλικής προξενικής αρχής Ρόδου.
Η έκθεση θα φιλοξενεί εγκαταστάσεις και ζωγραφικά έργα.
Διάρκεια έκθεσης: 17-25 Νοεμβρίου 2021
Έναρξη έκθεσης: 17-11-2021 και ώρα 18.00-21.00
Ώρες λειτουργίας: 10.00-14.00 και 18.00-21.00
Στους χώρους της έκθεσης θα πραγματοποιούνται ξεναγήσεις σχολείων και όχι μόνο, κλείνοντας ραντεβού στο τηλέφωνο: 6976955084
ΚΡΙΤΙΚΗ
Για τη δουλειά της Χρυσούλας Σκεπετζή ο ιστορικός τέχνης Κων/νος Πρώιμος γράφει μεταξύ άλλων:
«Το ανθρώπινο σμήνος που τόσο συνάρπαζε τον Charles Baudelaire είναι το αντικείμενο της ζωγραφικής της Σκεπετζή… Η χρήση της εφημερίδας στη ζωγραφική της δε στοχεύει να δηλώσει ένα σήμα χωρίς αναφορά όπως στο κολάζ του Pablo Picasso. Μάλλον δηλώνει μια κουλτούρα παραθεμάτων και αποσπασμάτων, παράγωγη των μέσων μαζικής επικοινωνίας με βάση την οποία χειραγωγούνται λαοί, κράτη και κοινωνίες».
Διαβάστε πατώντας εδώ “Το πλήθος και τα ΜΜΕ. Η εννοιολογική προσέγγιση της Χρυσούλας Σκεπετζή στη ζωγραφική” του Κων/νου Πρώιμου.
About Author
